รู้จัก โมจิ (Mochi) : คืออะไร ต่างกับดังโงะและไดฟุกุยังไง มีแบบไหนบ้าง

โมจิ (Mochi) คืออะไร

โมจิ คือ ขนมที่ทำจากแป้งข้าวเหนียวที่นึ่งแล้วนำมาตำจนเป็นเนื้อเดียวกัน อาจทานสดๆ หลังตำ นำไปย่าง หรือใส่อาหารอื่น เช่น ซุปถั่วแดง

โมจินับเป็นขนมมงคลในหลายโอกาส จึงมีการนำไปใช้ประกอบวันสำคัญหรือพิธีต่างๆ เช่น คางามิโมจิในวันปีใหม่ ซากุระโมจิในวันเด็กผู้หญิง

โมจิต่างจากดังโงะและไดฟุกุยังไง

ไดฟุกุ (Daifuku)

ไดฟุกุทำจากแป้งโมจิที่นำไปห่อไส้ต่างๆ เช่น ถั่วแดง ผลไม้ ดังนั้นไดฟุกุจึงนับเป็นโมจิชนิดหนึ่ง

ดังโงะ (Dango)

บางคนไม่นับว่าดังโงะเป็นโมจิ เพราะดังโงะจะทำมาจากแป้งผสมน้ำปั้นเป็นก้อนแล้วนำไปนึ่ง ส่วนโมจินั้นทำจากข้าวนึ่งแล้วค่อยตำให้เป็นเนื้อแป้ง รวมถึงดังโงะจะมีเนื้อที่แน่นและเหนียวกว่าโมจิ

ประเภทของโมจิ

โมจิมีหลายประเภท ต่างกันไปตามวัตถุดิบ วิธีทำ และโอกาสต่างๆ ได้แก่

ซากุระโมจิ (Sakura mochi)

แป้งโมจิสีชมพูอ่อนห่อไส้ถั่วแดงกวน พันด้วยใบซากุระแช่เกลือ แป้งจะออกรสหวาน เข้ากับความเค็มนิดๆ ของใบซากุระแช่เกลือ พร้อมกลิ่นหอมอ่อนๆ ของใบซากุระ ใบสามารถทานได้ นิยมทานโมจินี้ในฤดูใบไม้ผลิและวันเด็กผู้หญิง (วันที่ 3 เดือน 3 )

ฮิชิโมจิ (Hishimochi)

โมจิในวันเด็กผู้หญิง เป็นรูปสี่เหลี่ยม มี ３ ชั้น ประกอบด้วยสีชมพู ขาว และเขียว

ฮานะบิระโมจิ (Hanabira mochi)

ฮานะบิระโมจิ แปลตรงตัวว่าโมจิกลีบดอกไม้ แป้งโมจิเป็นรูปกลีบดอกไม้ ส่วนไส้ด้านในคือถั่วแดงและโกะโบ นิยมทานพร้อมกับพิธีชงชาแรกของปีในช่วงปีใหม่

คาชิวะโมจิิ (Kashiwa mochi)

คาชิวะโมจิ คือ โมจิที่ทานในวันเด็กผู้ชาย ส่วนมากมักใช้โมจิสีขาว แต่จะใช้โยโมงิโมจิสีเขียวก็ไม่ผิด ไส้ด้านในคือถั่วแดง ห่อด้วยใบคาชิวะ (ใบนี้ใช้ประดับอย่างเดียว ไม่ควรทาน)

โบตะโมจิ (Bota mochi)

ทำจากข้าวเหนียวผสมกับข้าว นำไปนึ่งให้เหนียวแต่ยังเป็นเม็ดอยู่ ปั้นเป็นก้อนกลมแล้วห่อด้วยถั่วแดงกวนหรือคลุกผงคินาโกะ งาบด นิยมทานในฤดูใบไม้ผลิ ส่วนในฤดูใบไม้ร่วงจะเรียกว่า โอฮากิ ซึ่งจะต่างกันเล็กน้อยที่รูปร่างและขนาด

โกะเฮโมจิ (Gohei mochi)

โกะเฮโมจิ ทำจากข้าวเหนียวนึ่งแล้วนวดให้เป็นเนื้อละเอียดนำเสียบไม้ อาจปั้นเป็นก้อนกลมหรือแผ่นกลมแบน เสียบไม้แล้วทาด้วยซอสซีอิ๊ว มิโซะ หรืองาแล้วนำไปย่าง ขึ้นชื่อในแถบจูบุ เช่น ทาคายามะ นากาโนะ เป็นต้น

ชิราทามะ (Shiratama)

ชิราทามะ ทำมาจากแป้งชิราทามะ ซึ่งได้จากการนำแป้งข้าวเหนียวมาทำให้เป็นผง ปั้นเป็นก้อนแล้วนำไปต้ม มีลักษณะเหมือนดังโงะ บางทีจึงเรียกว่า ชิราทามะดังโงะ

ขนมที่ไม่ใช่โมจิ แต่เรียกว่าโมจิ

มีขนมบางชนิดที่เรียกว่าโมจิ แต่ไม่ได้ทำมาจากแป้งโมจิหรือข้าว ได้แก่

วาราบิโมจิ

วาราบิโมจิ ทำมาจากแป้งของต้นวาราบิ มีลักษณะเป็นก้อนใส เนื้อมีความหยุ่น นิยมทานคู่กับผงคินาโกะและคุโรมิตสึ

คุซึโมจิ

คุซึโมจิ ทำจากแป้งของต้นคุซึ มีทั้งแบบเนื้อใสคล้ายวาราบิโมจิและเนื้อสีขาวขุ่น วิธีทานคล้ายวาราบิโมจิคือโรยผงคินาโกะและราดคุโรมิตสึ นิยมทานในหน้าร้อน

ประเพณีตำโมจิ (Mochitsuki)

ช่วงปีใหม่จะมีประเพณีทำโมจิด้วยวิธีแบบดั้งเดิมที่เรียกว่า โมจิสึกิ (Mochitsuki) โดยจะเริ่มจากการใส่ข้าวเหนียวที่นึ่งมาร้อนๆ ลงในอุซุ (Usu) หรือครกไม้ขนาดใหญ่ แล้วใช้สากไม้ที่เรียกว่าคิเนะ (Kine) ตำลงไปเป็นจังหวะ จะมีผู้ช่วยอีกคนคอยพลิกโมจิให้ตำได้ทั่วถึง หลังได้โมจิเหนียวนุ่มแล้วก็จะนำไปประกอบอาหารต่อไป

โมจิในช่วงปีใหม่

โอโซนิ (Ozoni)

โอโซนิ คือ ซุปใส่โมจิที่ทานในช่วงปีใหม่ ลักษณะคล้ายต้มจืด วัตถุดิบที่มักใส่ในซุปดาชิได้แก่ โมจิ เนื้อไก่ แครอท ไชเท้า ลูกชิ้นปลาคามาโบโกะ และผักหรือเนื้อสัตว์อื่นๆ ตามชอบ

คางามิโมจิ (Kagamimochi)

คางามิโมจิ คือ โมจิที่ชาวญี่ปุ่นประดับบ้านในช่วงปีใหม่เพื่อถวายเทพเจ้า โดยจะนำโมจิมาปั้นเป็นก้อนกลมสองก้อนวางซ้อนกัน ตามด้วยวางส้มไว้ด้านบนสุด จากนั้นเมื่อถึงวันคามิบิรากิ (Kamibiraki) ก็จะทำคางามิโมจิมาทุบเป็นชิ้นใส่โอโซนิหรือซุปถั่วแดงทาน

กิวฮิ (Gyuhi)

กิวฮิ คือ แป้งโมจิหรือแป้งชิราทามะผสมกับน้ำตาล นวดจนเป็นเนื้อเนียน นิยมนำไปผสมกับชิโระอังทำเนริกิริ ทำไดฟุกุ หรือจะทานเปล่าๆ ก็ได้ กิวฮิต่างจากโมจิตรงที่กิวฮิจะทำจากข้าวเหนียวที่แปรรูปให้อยู่ในสภาพแป้ง ผสมกับน้ำและน้ำตาล ส่วนโมจิทำจากข้าวเหนียวนึงและไม่ใส่น้ำตาล