รู้จัก ซูโม่ (Sumo) : กีฬาประลองกำลังของญี่ปุ่น คืออะไร

ซูโม่ คืออะไร

ซูโม่ (Sumo) คือ กีฬาญี่ปุ่นที่มีประวัติศาสตร์ยาวนาน นักกีฬาเป็นผู้ชายเท่านั้น สูงไม่ต่ำกว่า 165-167 เซนติเมตร น้ำหนัก 65-67 กิโลกรัมขึ้นไป กติกาการแข่งขันคือทำให้คู่ต่อสู้ออกจากบริเวณที่กำหนดในสังเวียน เป็นกีฬาที่เป็นที่รู้จักและนิยมในหมู่ชาวญี่ปุ่นรวมถึงชาวต่างชาติ

ประวัติซูโม่

ซูโม่มีประวัติยาวนานกว่า 1,500 ปีตามที่มีปรากฏในบันทึกประวัติศาสตร์โบราณ เดิมทีซูโม่เป็นพิธีกรรมทางการเกษตรของลัทธิชินโตในการทำนายผลการเก็บเกี่ยว จนเมื่อถึงสมัยเอโดะจึงได้กลายเป็นการแข่งขันวัดกำลังและเป็นความบันเทิงอย่างหนึ่งของชาวบ้าน และได้พัฒนามาเป็นกีฬาซูโม่อย่างทุกวันนี้

นักซูโม่

นักกีฬาซูโม่ต้องมีส่วนสูงไม่ต่ำกว่า 165-167 เซนติเมตร น้ำหนัก 65-67 กิโลกรัมขึ้นไป ส่วนมากรับสมัครตอนอายุ 23-25 ปี และรับเฉพาะเพศชายเท่านั้น

นักซูโม่มืออาชีพต้องเข้าฝึกที่ค่ายฝึกที่เรียกว่า เฮยะ (Heya) ต้องปฏิบัติตนอย่างเคร่งครัด ทั้งการฝึกซ้อม อาหารการกิน การพักผ่อน และอื่นๆ

เมื่อแข่งชนะไปเรื่อยๆ ก็จะได้เลื่อนขั้น โดยตำแหน่งสูงสุดเรียกว่า โยโกสุนะ (Yokosuna)

การแต่งกาย

นักซูโม่จะไว้ผมทรงที่เรียกว่าชนมาเกะ (Chonmage) คือไว้ผมยาว รวบเป็นมวยแล้วพาดกลับมาข้างหน้า เครื่องแต่งกายจะใส่เฉพาะผ้าเตี่ยวคาดเอวที่เรียกว่ามาวาชิ (Mawashi)

การแข่งขันซูโม่

ซูโม่ไม่มีการแบ่งรุ่นตามน้ำหนักเหมือนมวย เป็นการประชันพละกำลังและเทคนิคของแต่ละคน แต่แน่นอนว่ายิ่งตัวใหญ่ก็ยิ่งได้เปรียบ นักซูโม่จึงมักเน้นขนาดตัวไว้ก่อน

เวทีซูโม่

สังเวียนซูโม่ทำจากดินที่อัดสร้างเป็นเวทีสี่เหลี่ยม ตรงกลางมีวงกลมที่ทำจากฟางที่เรียกว่าโดะเฮียว (Dohyo) โดยนักซูโม่ออกนอกวงกลมนี้เมื่อไหร่จะถือว่าแพ้ เนื่องจากซูโม่มาจากพิธีกรรมทางศาสนา สังเวียนนี้จึงห้ามผู้หญิงเหยียบเข้าไปโดยเด็ดขาดตามความเชื่อชินโต

กติกาซูโม่

ก่อนแข่งขันนักซูโม่จะโรยเกลือลงพื้นเวทีเป็นการชำระล้าง จากนั้นจะยกขากระทืบพื้นทีละข้างแล้วนั่งยองๆ ในตำแหน่งเป็นท่าเตรียมพร้อม วางกำปั้นสองข้างลงบนพื้น เมื่อกรรมการให้สัญญาณก็จะพุ่งเข้าประชิดคู่ต่อสู้ทันที

การตัดสินแพ้ชนะคือการทำให้คู่ต่อสู้ออกนอกโดะเฮียวให้ได้ อีกทั้งนอกจากฝ่าเท้าแล้ว ห้ามให้ส่วนใดของร่างกายสัมผัสพื้น เช่น มือแตะพื้นหรือล้ม ก็จะถือว่าแพ้เช่นกัน ไม่มีเวลากำหนด แต่ส่วนมากมักใช้เวลาไม่นาน

ข้อห้าม

ข้อห้ามในการแข่งขันคือห้ามต่อย ถีบหรือเตะ โจมตีตาหรือคอ และกระชากผม หากทำผิดกติกาก็จะถูกปรับแพ้ นอกจากข้อห้ามเหล่านี้แล้วจะใช้เทคนิคใดในการเอาชนะก็ได้ เช่น ผลักร่างกายส่วนบน ยกคู่ต่อสู้ พุ่งเข้ากระแทก หรือกระทั่งตบมือให้ตกใจแล้วเข้าจู่โจมโดยไม่ให้ตั้งตัว

จังโกะนาเบะ (Chankonabe)

จังโกะนาเบะ (Chankonabe) คือนาเบะที่ทานกันในหมู่นักซูโม่ เอกลักษณ์คือปริมาณมหาศาล และอุดมไปด้วยโปรตีนที่ให้พลังงาน สำหรับนักซูโม่ที่ต้องยืนสองขาโดยไม่ให้มือแตะพื้นถือว่าสัตว์ที่มี 4 ขาอย่างหมูและวัวนั้นไม่เป็นมงคล จังโกะนาเบะจึงมักทำจากน้ำซุปกระดูกไก่ ใส่เนื้อไก่ เต้าหู้ ลูกชิ้น ผัก และเห็ด

นักซูโม่มีธรรมเนียมว่ารุ่นน้องจะต้องทำอาหารให้รุ่นพี่ ซึ่งจะทำเป็นหม้อใหญ่ เวลาทานก็ต้องเรียงลำดับจากผู้ใหญ่ไปหาผู้น้อย